भारतात १५ ऑगस्ट का साजरा केला जातो?
कदाचित तुमच्यापैकी अनेकांकडे या प्रश्नाचे उत्तर नसेल. भारत हा जगातील सर्वात मोठ्या देशांपैकी एक आहे आणि येथे अनेक सण साजरे केले जातात. सद्गुरूंच्या मते, एक काळ असा होता की भारतात ३६५ सण साजरे केले जात होते, परंतु आता हळूहळू सण त्यांचे प्राधान्य गमावत आहेत.
पण तरीही काही सण आहेत जे आपण मोठ्या उत्साहाने साजरे करतो. यापैकी एक सण म्हणजे स्वातंत्र्यदिन. स्वातंत्र्य म्हणजे स्वातंत्र्य आणि दिवस म्हणजे दिवस, म्हणजेच स्वतंत्र दिवस म्हणजे स्वातंत्र्य दिन. तेव्हा मला प्रश्न पडला की १५ ऑगस्टला स्वातंत्र्य दिन नक्की का साजरा केला जातो? चला तर मग सुरुवात करूया.
 |
| भारतात १५ ऑगस्ट का साजरा केला जातो? |
• १५ ऑगस्ट म्हणजे काय?
१५ ऑगस्ट ही ऐतिहासिक तारीख आहे ज्या दिवशी भारताला पूर्ण स्वातंत्र्य मिळाले. स्वातंत्र्य दिनाला इंग्लिशमध्ये इंडिपेंडन्स डे म्हणतात. जर तुम्ही असा विचार करत असाल की स्वातंत्र्य दिन फक्त भारतातच साजरा केला जातो, तर कदाचित तुमचा विचार चुकीचा असेल. प्रत्येक देश कधी ना कधी कोणत्या ना कोणत्या समाजाचा गुलाम राहिला आहे आणि अशा परिस्थितीत ज्या दिवशी त्यांना स्वातंत्र्य मिळाले तो दिवस ते स्वातंत्र्यदिन म्हणून साजरा करतात.
हा तो दिवस आहे ज्या दिवशी जवाहरलाल नेहरू, जे नंतर भारताचे पहिले पंतप्रधान झाले, त्यांनी लाल किल्ल्याच्या लाहोरी गेटवरून भारताचा राष्ट्रध्वज फडकावला होता. यासोबतच त्यांनी संपूर्ण देशवासियांना संबोधित केले होते. भारतामध्ये स्वातंत्र्य दिन १५ ऑगस्ट रोजी साजरा केला जातो. या दिवशी संपूर्ण देशात देशभक्तीचे वातावरण असते कारण याच दिवशी आपल्याला ब्रिटिश राजवटीपासून स्वातंत्र्य मिळाले होते.
हा भारतातील सर्वात मोठा देशभक्ती दिवस आहे. ब्रिटीश राजवट जुलमी होती आणि त्यांनी जवळपास 200 वर्षे आपल्यावर अत्याचार केले. पण अखेर अनेक बलिदानामुळे आपल्याला ब्रिटिश राजवटीतून स्वातंत्र्य मिळाले. स्वातंत्र्याचे श्रेय त्या प्रत्येक व्यक्तीला जाते ज्यांनी देशासाठी जीव धोक्यात घालून आपल्याला स्वतंत्र केले.
स्वातंत्र्य दिनानिमित्त देशभरात अनेक ठिकाणी वेगवेगळे कार्यक्रम होतात. दिवाळीसाठी लोकांमध्ये जेवढा उत्साह असतो, तेवढाच उत्साह स्वातंत्र्यदिनाचाही असतो. हा तो दिवस आहे ज्या दिवशी भारतातील प्रत्येक नागरिकाला भारतीय असल्याचा अभिमान वाटतो.
• भारतामध्ये १५ ऑगस्टला स्वातंत्र्य दिन म्हणून का साजरा करतात?
काही देश सोडले तर जगात असा एकही देश नाही जो कधीही कोणत्याही समाजाचा गुलाम राहिला नाही. प्रत्येक देशाने गुलामगिरीचे मरण भोगले आहे आणि काही देश आजही अप्रत्यक्षपणे हा मृत्यू भोगत आहेत. ब्रिटीश हे मुत्सद्दी राष्ट्र होते आणि त्यामुळेच ते अनेक देशांवर राज्य करू शकले आणि त्यांची लूट करू शकले यात शंका नाही.
खरे तर, ईस्ट इंडिया कंपनी भारतात व्यवसाय करण्याचा विचार करत होती, परंतु जगातील सर्वात शक्तिशाली सल्तनतांपैकी एक असलेल्या मुघल सल्तनतची स्थापना भारतात झाली.
मुघल सल्तनतच्या सामर्थ्याचा अंदाज यावरून लावता येतो की त्याकाळी फक्त मुघल सल्तनत आजच्या अमेरिकेइतकी पुढे होती. असे म्हटले जाते की मुघल सल्तनतीच्या हातात जगातील एक चतुर्थांश शक्ती होती, मग ती लष्करी शक्ती असो वा आर्थिक स्थिती.
जंग-ए-चाइल्डमध्ये, जेव्हा इंग्रजांनी केवळ ३०९ सैनिकांच्या मदतीने सम्राट औरंगजेबाशी लढण्याचा विचार केला तेव्हा त्यांना पळून जावे लागले कारण औरंगजेबचा एक एक निष्ठावंत ४०,०० सैनिकांसह त्यांना धडा शिकवण्यासाठी पोहोचला होता. औरंगजेबाच्या सैन्यात सुमारे ९ ते १० लाख सैनिक होते असे म्हणतात.
पण हळूहळू मुघल सल्तनत कमकुवत होत गेली आणि एक वेळ अशी आली जेव्हा इंग्रजांना फक्त काही पैशाच्या लालसेपोटी भारतात व्यापार करू दिला गेला. इंग्रजांनी भारतात व्यापाराला सुरुवात केली पण भारतातील लोकांची एकदम साधी वागणूक पाहून त्यांना लुबडणे खूप सोपे आहे असे इंग्रजांना वाटले आणि त्यासाठी इंग्रजांनी त्यांची भारतावर मुत्सद्देगिरी अवलंबायला सुरुवात केली.
सुरुवातीला जहांगीरला चिथावणी देऊन इंग्रजांनी पोर्तुगीजांना मार्गातून हटवण्यास सुरुवात केली, जे त्यांच्या आधीही व्यावसायिक दृष्टिकोनातून भारतात आले होते.
१६१५ ते १६१८ या काळात इंग्रज अधिकारी थॉमस रो याने मुघल शासक जहांगीरकडून व्यापाराचे विशेष अधिकार मिळवले आणि वेगवेगळ्या ठिकाणी आपले कारखाने सुरू केले. हळूहळू त्या कारखान्यांचे वर्चस्व वाढत गेले आणि त्यांनी आपल्या लबाडीने भारतात इंग्रजांची सत्ता स्थापन करण्यास सुरुवात केली.
इंग्रजांना फक्त स्वतःचा फायदा दिसत होता आणि त्यामुळे त्यांनी भारतीयांवर अनेक प्रकारचे अत्याचार सुरू केले. त्याच्या वाढत्या अत्याचारामुळे १८५७ साली त्याच्याविरुद्ध क्रांती झाली पण ती अयशस्वी झाली. पण शेवटी तब्बल ९० वर्षांनंतर काही शूरवीर भारतीय क्रांतिकारकांच्या बलिदानामुळे आपल्याला इंग्रज राजवटीतून स्वातंत्र्य मिळाले.
१५ ऑगस्ट १९४७ रोजी आपल्याला इंग्रजांकडून पूर्णपणे स्वातंत्र्य मिळाले आणि तेव्हापासूनच आजपर्यंत आपण १५ ऑगस्ट हा दिवस स्वातंत्र्यदिन म्हणून ओळखतो.
• १५ ऑगस्टचे महत्त्व -
भारत एक लोकशाही असलेला देश आहे जिथे अनेक धर्माचे लोक राहतात. भारताच्या दक्षिण भागात विविध प्रकारचे लोक राहतात आणि उत्तरेकडे विविध प्रकारचे लोक राहतात. वेगवेगळ्या राज्यांमध्ये वेगवेगळ्या श्रद्धा आणि संस्कृतीमुळे वेगवेगळे सण साजरे केले जातात.
देशभरात अनेक सण साजरे केले जातात, पण कोणत्याही सणाची ओळख काही ठिकाणी जास्त तर काही ठिकाणी कमी असते, मात्र स्वातंत्र्यदिन सर्वत्र सारखाच साजरा केला जातो.
स्वातंत्र्यदिनाच्या दिवशी देशभरातील शाळा, महाविद्यालये आदी ठिकाणी लहान-मोठ्या स्तरावर कार्यक्रम आयोजित केले जातात. या दिवशी सगळीकडे देशासाठी बलिदान दिलेल्या स्वातंत्र्यसैनिकांचे स्मरण केले जाते.
प्रत्येकजण आपापल्या परीने स्वातंत्र्यदिन साजरा करतो. स्वातंत्र्यदिनी देशाचे पंतप्रधान लाल किल्ल्यावर भारतीय ध्वज तिरंगा फडकवतात आणि हजारी लाखो लोकांसमोर आपली देशभक्ती व्यक्त करतात.
• 15 ऑगस्ट कसा साजरा केला जातो?
प्रत्येक सणाप्रमाणे प्रत्येकजण आपापल्या पद्धतीने स्वातंत्र्यदिन साजरा करतो. ज्यांना शाळा-कॉलेज किंवा इतर कोणत्याही संस्थेच्या कोणत्याही कार्यक्रमाला उपस्थित राहता येत नाही, तेही सोशल मीडियाच्या माध्यमातून देशातील क्रांतिकारकांचे स्मरण करून, स्वातंत्र्यदिनाशी संबंधित मजकूर पाहून आपले कर्तव्य पार पाडतात.
जर आपण शाळा आणि महाविद्यालयांबद्दल बोललो तर या ठिकाणी वेगवेगळ्या स्तरावर स्वातंत्र्य दिन साजरा केला जातो. या दिवशी शाळा-महाविद्यालयांमध्ये देशभक्तीपर गाण्यांवर नृत्य, देशाशी निगडित भाषणे, देशभक्तीने भरलेली नाटके आयोजित केली जातात.
त्यातून विद्यार्थ्यांच्या मनात देशाबद्दल आदर तर निर्माण होतोच शिवाय तिथे येणाऱ्या इतर लोकांमध्येही देशभक्तीची भावना जागृत होते. या कार्यक्रमांनंतर बहुतांश ठिकाणी लाडूही वाटले जातात, ही आता प्रथा बनली आहे.
• भारतीय स्वातंत्र्य दिनाची काही तथ्य -
भारत स्वतंत्र होऊन ७६ वर्षे झाली आहेत.
भारताला सिंधू नदीचे नाव देण्यात आले आहे.
भारतात 13 पूर्णवेळ राष्ट्रपती आहेत
भारतात एकच महिला राष्ट्रपती राहिल्या आहेत.
भारताचा अंतराळ कार्यक्रम जगातील पहिल्या पाच अंतराळ कार्यक्रमांपैकी एक आहे
भारतात आतापर्यंत 14 पंतप्रधान झाले आहेत.
भारतात फक्त एकच महिला पंतप्रधान आहे.
भारताचा राष्ट्रीय प्राणी वाघ आहे.
भारत हा जगातील ७व्या क्रमांकाचा देश आहे
भारत ही जगातील सर्वात मोठी लोकशाही आहे.
भारताचे राष्ट्रीय फूल कमळ आहे.
चीननंतर भारत हा दुसरा सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला देश आहे.
भारतात दरवर्षी अनेक सण साजरे केले जात असले तरी स्वातंत्र्य दिनाचे स्वतःचे महत्त्व आहे. हा सण कोणत्याही धर्माला किंवा कोणत्याही श्रद्धाला समर्पित नसून आपल्या देशाला समर्पित आहे. पण आजच्या आधुनिक युगात स्वातंत्र्यदिन का साजरा केला जातो, स्वातंत्र्य दिनाचे महत्त्व यासारख्या विषयांची माहिती नाही. या कारणास्तव, आम्ही ही पोस्ट लिहिली आहे.
मला आशा आहे की १५ ऑगस्टला स्वातंत्र्य दिन का साजरा केला जातो? | Why do we Celebrate 15 August in India? हा माझा लेख तुम्हाला नक्कीच आवडला असेल. आपण 15 ऑगस्ट का साजरा करतो याची संपूर्ण माहिती वाचकांना देण्याचा माझा नेहमीच प्रयत्न राहिला आहे, जेणेकरून त्यांना त्या लेखाच्या संदर्भात इतर कोणत्याही साइट्स किंवा इंटरनेटवर शोधावे लागणार नाही.
• FAQs:
प्रश्न - भारत कधी स्वतंत्र झाला?
उत्तर - १५ ऑगस्ट १९४७ रोजी भारताची ब्रिटिशांच्या तावडीतून पूर्ण सुटका झाली.
प्रश्न - १५ ऑगस्टला स्वातंत्र्य दिन का साजरा करतात?
उत्तर - १५ ऑगस्टला भारताला स्वातंत्र्य मिळाले म्हणून आपण १५ ऑगस्टला स्वातंत्र्यदिन साजरा करतो.
प्रश्न - स्वातंत्र्यदिनी ध्वज कोण फडकवतो?
उत्तर - स्वातंत्र्यदिनी, भारताचे पंतप्रधान दिल्लीतील लाल किल्ल्यावर भारतीय ध्वज (ध्वज) फडकवतात.
Tags:
15 august
15 august 2023
15 august 1947
15 august 2023 independence day
15 august 1947 day
15 august independence day
0 टिप्पण्या